«Είναι κερδοφόρες ή ζημιογόνες οι ελληνικές ΠΑΕ;». Με αυτό το ερώτημα ασχολείται η τέταρτη ανάλυση επικαιρότητας για το 2024, του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομιών Ερευνών που κυκλοφόρησε πρόσφατα.
Η ανάλυση εστιάζει στις οικονομικές επιδόσεις των ΠΑΕ που συμμετείχαν στην 1η εθνική κατηγορία του Ελληνικού Ποδοσφαίρου, καλύπτοντας τις αγωνιστικές περιόδους 2015/16 έως και 2021/22 με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία από το Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ).
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα:
– Διαπιστώνεται πως οι περισσότερες ΠΑΕ (77,2%) είναι ζημιογόνες διαχρονικά καθώς καταγράφουν ζημιά στις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις τους. Οι συγκεντρωτικές ζημιές (296,33 εκατ. ευρώ) σε επίπεδο πρώτης εθνικής κατηγορίας ξεπερνούν κατά πολύ τα αθροιστικά κέρδη (28,61 εκατ. ευρώ). Το προκύπτον έλλειμμα εσόδων (267,72 εκατ. ευρώ) σε σχέση με τα έξοδα των ΠΑΕ αναπληρώνεται σε μεγάλο βαθμό από τους μεγαλομετόχους τους, οι οποίοι απολαμβάνουν μερισματική πολιτική εν αντιθέσει με την πλειονότητα των χρηματοοικονομικών (και μη χρηματοοικονομικών) επιχειρήσεων.
– Οι οφειλές προς το Δημόσιο και τον ΕΦΚΑ ανέρχονται σε πάνω από 1,14 δισ. ευρώ (επικαιροποίηση 4/9/23) με μόλις 9 από τις 24 ομάδες που έχουν συμμετάσχει στην πρώτη εθνική κατηγορία να διατηρούν καθαρό μητρώο στη λίστα οφειλετών της ΑΑΔΕ, όπου συνολικά υπάρχουν καταγεγραμμένα 21 διαφορετικά ΑΦΜ για τις εναπομείνασες 15 ομάδες.
– Με βάση τους δείκτες συγκέντρωσης και ανταγωνισμού, διαφαίνεται πως υπάρχει χαμηλός ανταγωνισμός και υψηλή συγκέντρωση στην πρώτη εθνική κατηγορία ποδοσφαίρου.
– Όσον αφορά στην αξιοποίηση των εσόδων, μαζί με τις οικονομικές ενισχύσεις από τους μεγαλομέτοχους, ως προς την κατάκτηση του πρωταθλήματος είτε του κυπέλλου, προκύπτει πως ο ΠΑΟΚ φέρνει σχετικά καλύτερες επιδόσεις στην αποτελεσματικότητα διαχείρισης εσόδων σε σχέση με την ΑΕΚ και τον Ολυμπιακό.
Επιπροσθέτως, ο Παναθηναϊκός φέρει τον μικρότερο βαθμό αξιοποίησης των συνολικών εσόδων ανάμεσα στους «big 4», καθώς οι συνολικές πηγές εσόδων της ομάδας φαίνεται πως δεν «πιάνουν τόπο» σε επίπεδο κατακτήσεις τίτλων.
– Επιπλέον, αποτυπώνεται ότι η μεγαλομέτοχοι καταβάλουν, διόλου ευκαταφρόνητα χρηματικά ποσά, ενισχύοντας οικονομικά τις ζημιογόνες ομάδες τους. Συνολικά πάνω από 261 εκατ. ευρώ έχουν καταβληθεί στις ΠΑΕ από τους μεγαλομετόχους τους. Αλλα γιατί το κάνουν αυτό;
Όποια κι αν είναι η απάντηση, σημειώνει το ΚΕΠΕ, παραμένει αδιαμφισβήτητο γεγονός πως η οικονομική ενίσχυση των ελληνικών ΠΑΕ από τους μεγαλομετόχους συμβάλει, σε πολλές περιπτώσεις, στην ομαλή συνέχιση της χρηματοοικονομικής λειτουργίας του εκάστοτε συλλόγου και στην μεγέθυνση των ποσών που δαπανώνται για το έμψυχο αγωνιστικό δυναμικό. Ως εκ τούτου καθίσταται σαφές πως, σε συγκεντρωτικό επίπεδο, η πρώτη εθνική κατηγορία ελληνικού ποδοσφαίρου παραμένει βιώσιμη χάρη στις οικονομικές ενισχύσεις των μεγαλομετόχων.
Χωρίς αυτές θα έπρεπε να αυξηθούν ισόποσα οι ροές εσόδων (πχ εισιτήρια, διαφημίσεις, χορηγίες) των συλλόγων, ούτως ώστε να αποφευχθεί η συρρίκνωση των εξόδων για μεταγραφές και πληρωμή (παχυλών σε ουκ ολίγες περιπτώσεις) συμβολαίων των ποδοσφαιριστών.