Ιδιαίτερη αναστάτωση επικρατεί τις τελευταίες ημέρες μεταξύ των αθλητικών κύκλων και δη των διαιτητών όλων των αθλημάτων και κατηγοριών, ύστερα από την ψήφιση του νόμου «Κλεισθένη» (Ν. 4555/2018).
Ο λόγος για την εν λόγω ανησυχία δεν είναι άλλος από το άρθρο 279 του νόμου «Κλεισθένη», βάσει του οποίου οι διαιτητές θα αμείβονται πλέον με «εργόσημο». Το συγκεκριμένο άρθρο εισάγει τροπολογία στον ήδη ισχύοντα νόμο περί «εργοσήμου».
1. ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΕΡΓΟΣΗΜΟΥ
Το «εργόσημο» είναι ειδική πολύπτυχη επιταγή συγκεκριμένης αξίας στην οποία περιλαμβάνεται το ποσό της αμοιβής του εργαζομένου και το ποσό της εισφοράς υπέρ του φορέα κοινωνικής ασφάλισης. Για την αμοιβή και παρακράτηση εισφορών των προσώπων που υπάγονται στη ρύθμιση του «εργοσήμου» τηρείται υποχρεωτικά η διαδικασία έκδοσης και εξαργύρωσης της ειδικής επιταγής του «εργοσήμου».
Η έκδοση και εξαργύρωση του «εργοσήμου» αντικαθιστά, κατά τρόπο αποκλειστικό, την αποζημίωση των απασχολουμένων με οποιαδήποτε απευθείας δοσοληψία χρηματικής φύσης. Κατά την εξαργύρωση του «εργοσήμου» παρακρατείται μέρος της αναγραφόμενης αξίας έναντι ασφαλιστικών εισφορών και αποδίδεται στον ασφαλιστικό φορέα κάλυψης του απασχολουμένου (ΙΚΑ-ΟΓΑ).
Το «εργόσημο» αντιστοιχεί σε συγκεκριμένη χρηματική αξία στην οποία περιλαμβάνονται το ποσό της αμοιβής του εργαζομένου και το ποσό της εισφοράς υπέρ του οικείου ασφαλιστικού φορέα. Είναι δηλαδή το μοναδικό μέσο δοσοληψίας εργοδότη και εργαζομένου για τις εργασίες που παρέχονται.
Στη φυσική του μορφή το «εργόσημο» φέρει συγκεκριμένα στοιχεία για τον εκδότη (εργοδότη), τον ασφαλιστικό φορέα, την ονομαστική αξία και την κράτηση υπέρ του ασφαλιστικού φορέα, το φορέα έκδοσης, την ημερομηνία έκδοσης και την ημερομηνία λήξης. Αποτυπώνεται επίσης μοναδικός αριθμός που χαρακτηρίζει μονοσήμαντα το συγκεκριμένο «εργόσημο» και εγγυάται τη γνησιότητα αυτού.
2. ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Ύστερα από την ανωτέρω τροπολογία το άρθρο 20 Ν. 3863/2010 διαμορφώνεται ως εξής:
1.Στις ρυθμίσεις του Κεφαλαίου αυτού υπάγονται υποχρεωτικά:
[……]
Δ. αα) Οι διανομείς διαφημιστικών εντύπων με το σύστημα της διανομής με ή χωρίς διεύθυνση αποδέκτη,
ββ) οι απασχολούμενοι στην προώθηση προϊόντων προσώπου και σώματος για λογαριασμό μίας ή περισσοτέρων επιχειρήσεων κατ` οίκον ή σε άλλο χώρο,
γγ) οι απασχολούμενοι στην προώθηση καταναλωτικών προϊόντων σε πολυκαταστήματα, καταστήματα τροφίμων και υπεραγορές (super market).
«δδ) Το απασχολούμενο προσωπικό από Π.Α.Ε., Κ.Α.Ε. και λοιπά νομικά πρόσωπα επαγγελματικού και ερασιτεχνικού αθλητισμού κερδοσκοπικά ή μη, αποκλειστικά και μόνο κατά τη διεξαγωγή αθλητικών αγώνων στα γήπεδα παντός είδους αθλητικών αγώνων, αμειβόμενο με την ώρα, την ημέρα, σε τακτά ή μη χρονικά διαστήματα.»
«εε. Οι διαιτητές, βοηθοί διαιτητές και παρατηρητές διαιτησίας αγώνων».
- Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας και ύστερα από γνωμοδότηση του Συμβουλίου Κοινωνικής Ασφάλισης, επιλύεται κάθε ζήτημα περί υπαγωγής ή εξαίρεσης συγκεκριμένης μορφής απασχόλησης ή παροχής υπηρεσιών στις διατάξεις του παρόντος άρθρου.
- Η καταβολή της αμοιβής των ανωτέρω προσώπων από κάθε νομικό πρόσωπο που πληροί τις προϋποθέσεις ή φυσικό πρόσωπο που δέχεται ή χρησιμοποιεί τις εργασίες ή τις υπηρεσίες τους, καθώς και των εισφορών (εργοδότη και εργαζόμενου) που αναλογούν και η απόδοση τους υπέρ του οικείου φορέα κοινωνικής ασφάλισης (ΦΚΑ), γίνεται με τους παρακάτω τρόπους:
α. Με την έκδοση ειδικού εργοσήμου υπό τύπο επιταγής.
β. Μέσω λογαριασμών που τηρούν ο εργοδότης και ο εργαζόμενος σε παρόχους υπηρεσιών πληρωμών.
γ. Με κατάθεση και είσπραξη μετρητών σε πάροχο υπηρεσιών πληρωμών.
δ. Με ειδικού τύπου έμβασμα κατά την έννοια των άρθρων 1 και 4 παρ. 3 του ν. 3862/2010 (Α 113).
Το ειδικό εργόσημο δύναται να διατίθεται στον εργοδότη με καταβολή του αντίστοιχου ποσού, από τα κατά τόπους υποκαταστήματα των ΦΚΑ, από τις συνεργαζόμενες με τους φορείς τράπεζες και τα υποκαταστήματα τους, από τα Ελληνικά Ταχυδρομεία, από τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών και από οποιονδήποτε άλλο φορέα ή δίκτυο έπειτα από απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας.
Στο τέλος κάθε έτους ο ΦΚΑ εκδίδει ετήσια συγκεντρωτική κατάσταση σε εργοδότη και εργαζόμενο.
- Η διαδικασία που τηρείται για την καταβολή και την είσπραξη της αμοιβής των ανωτέρω προσώπων, καθώς και για την παρακράτηση και απόδοση των εισφορών στους οικείους ΦΚΑ, ο τύπος και τα αναγραφόμενα στο «εργόσημο» στοιχεία, το ποσό των εισφορών που αναλογούν στην αμοιβή, την είσπραξη και απόδοση τους στους οικείους ΦΚΑ, ο τύπος και τα τεχνικά χαρακτηριστικά διασφάλισης της γνησιότητας του «εργοσήμου», καθώς και οι προϋποθέσεις της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια ή στοιχείο για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος Κεφαλαίου, καθορίζονται με αποφάσεις του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, ύστερα από γνώμη των κατά περίπτωση αρμόδιων Διοικητικών Συμβουλίων των φορέων.
3. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ – ΕΞΑΡΓΥΡΩΣΗΣ ΕΡΓΟΣΗΜΟΥ
Υπόχρεος έκδοσης του «εργοσήμου» είναι αποκλειστικά ο εργοδότης ή εξουσιοδοτημένος εκπρόσωπος αυτού.
Δικαίωμα εξαργύρωσης έχει αποκλειστικά ο αποδέκτης του «εργοσήμου», δηλαδή το πρόσωπο που παρέχει την εργασία και αμείβεται γι΄αυτή με το «εργόσημο».
Η έκδοση και εξαργύρωση του «εργοσήμου» γίνεται από τους πιστοποιημένους φορείς (Ε.Λ.Τ.Α. – ΤΡΑΠΕΖΕΣ). Κατά την εξαργύρωση του «εργοσήμου», παρακρατούνται οι ασφαλιστικές κρατήσεις.
Ο εργοδότης απευθύνεται στον φορέα έκδοσης του «εργοσήμου» (Ε.Λ.Τ.Α. – ΤΡΑΠΕΖΕΣ) με το Δελτίο Αστυνομικής Ταυτότητας, Διαβατήριο ή άλλο στοιχείο ταυτοποίησης, τον Α.Μ.Κ.Α. και τον Α.Φ.Μ. του, όπως προκύπτουν από επίσημα σχετικά έγγραφα στοιχεία.
Δηλώνει το είδος της παρεχόμενης εργασίας και καταθέτει το ποσό του «Εργοσήμου» (Ονομαστική Αξία «Εργοσήμου»), το οποίο αντιστοιχεί στην αμοιβή του εργαζόμενου συμπεριλαμβανομένων των ασφαλιστικών εισφορών.
Το ποσό του «εργοσήμου» δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 5 €.
Ο χρόνος ισχύος του, ορίζεται σε τέσσερις (4) μήνες από την ημερομηνία έκδοσής του. Μετά τη λήξη της περιόδου αυτής, το «εργόσημο» δεν μπορεί να εξαργυρωθεί από τον εργαζόμενο, ακυρώνεται αυτομάτως από τον φορέα έκδοσης* και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον εργοδότη για πληρωμή παρεχόμενης σ΄ αυτόν υπηρεσίας.
«Εργόσημο» που δεν έχει χρησιμοποιηθεί από τον εργοδότη, μπορεί να ακυρωθεί εντός τριών (3) μηνών από την ημερομηνία έκδοσής του με αίτημα του ιδίου στον φορέα έκδοσής του, οπότε το ποσό (Ονομαστική Αξία «εργοσήμου») επιστρέφεται από τον φορέα έκδοσης (Ε.Λ.Τ.Α. – ΤΡΑΠΕΖΕΣ).
Οι ασφαλισμένοι προσερχόμενοι στις ΤΡΑΠΕΖΕΣ ή τα Ε.Λ.Τ.Α. για την εξαργύρωση του «εργοσήμου», πρέπει να προσκομίζουν Δελτίο Αστυνομικής Ταυτότητας, Διαβατήριο ή άλλο στοιχείο ταυτοποίησης, τον Α.Μ.Κ.Α. και τον Α.Φ.Μ. τους.
4. ΑΣΦΑΛΙΣΗ-ΕΙΣΦΟΡΕΣ
Σύμφωνα και με την πιο πάνω εγκύκλιο του ΙΚΑ αριθ. 43/11.7.13 οι κρατήσεις για ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη και εργαζομένου των αμειβομένων με «εργόσημο» προσώπων υπολογίζονται σε ποσοστό 25% επί της αναγραφόμενης τιμής του «εργοσήμου» και εμπεριέχονται στην αναγραφόμενη τιμή του.
5. ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ
Ο λόγος για την τεράστια αντίδραση σε αυτή την τροπολογία από μέρους των διαιτητών είναι απολύτως δικαιολογημένη. Πρόκειται για μία ρύθμιση που δημιουργεί πολλά ερωτηματικά για τον τρόπο εφαρμογής της και τις ενδεχόμενες συνέπειες.
Αρχικά, είναι εκ των πραγμάτων άδικη η παρακράτηση του ίδιου ποσοστού (25%) από την αμοιβή ενός διαιτητή που διευθύνει αγώνες σε τοπικά πρωταθλήματα και βοηθάει κάτω από αντίξοες συνθήκες να περατωθούν τα πρωταθλήματα και ενός διαιτητή που «σφυρίζει» στις ανώτερες κατηγορίες των πρωταθλημάτων. Πρόκειται για ομολογουμένως τεράστια διαφορά στις αμοιβές και γι’αυτόν τον λόγο δεν γίνεται να υπάγονται όλοι στην ίδια κατηγορία.
Ένα άλλο θέμα που τίθεται είναι το πρακτικό ζήτημα έκδοσης του «εργοσήμου» από τα σωματεία. Η τροπολογία αφορά όπως ήδη ειπώθηκε ΚΑΙ τα ερασιτεχνικά σωματεία, γεγονός που καθιστά ακόμα πιο προβληματική την σχετική πρόβλεψη. Αναφερόμαστε δηλαδή, σε σωματεία που αντιμετωπίζουν ουσιαστικά ζητήματα, όπως έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού και ανεύρεσης χρηματικών πόρων, προκειμένου να καλυφθούν οι λειτουργικές ανάγκες τους. Είναι, λοιπόν, εξωπραγματικό σε πολλές περιπτώσεις να απαιτούμε από αυτά τα σωματεία να μεριμνούν και για την προμήθεια και έκδοση του «εργοσήμου».
Τέλος, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι μεγάλο ποσοστό των διαιτητών είναι είτε ελεύθεροι επαγγελματίες, είτε δημόσιοι υπάλληλοι. Οι μεν πρώτοι λοιπόν, με αυτή την ρύθμιση θα φορολογούνται με την ήδη αυξημένη φορολογία, καθώς πλέον οι αμοιβές αυτές προστίθενται στο φορολογητέο εισόδημα, όπου δεν προβλέπεται κάποιο κατώτατο ελάχιστο όριο ως προς το αφορολόγητο. Οι δε δημόσιοι υπάλληλοι, λόγω της εν λόγω ιδιότητας τους και τα ασυμβίβαστα, θα πρέπει να παίρνουν ειδική άδεια από τις υπηρεσίες τους προκειμένου να διαιτητεύουν κάθε είδους αγώνες.
Κατά συνέπεια, η συγκεκριμένη προσθήκη στον Ν.3863/2010 δημιουργεί αρκετά ερωτηματικά ως προς την εφαρμογή του και τα αποτελέσματά του.
Στις τάξεις των διαιτητών αναμένεται και προσδοκάται ερμηνευτική εγκύκλιος προκειμένου η πρόβλεψη αυτή να περιοριστεί μόνο σε διαιτητές που «σφυρίζουν» αγώνες Α’ Εθνικής κατηγορίας.
Πηγή: CURIA.GR – Νομική Εφημερίδα